GÜLLE ATMA ANTRENMANI ÜZERİNE PRATİK DÜŞÜNCELER

 

Leichtatletik training im Spannugsfeld von Wissenschaft und Praxis adlı yapıttan çevrilmiştir. Schors-Verlag 1981.

 

CHRISTION GEHRMANN                                            Çeviri:Nurullah CANDAN

 

1.DURUMA BAKIŞ

 

          Gülle atmada dünya rekorları bayanlarda ve baylarda 22 m.nin üzerine çıkmıştır.Ancak bu mesafelerinde aşılacağı kesindir.A.B.D'li genç atlet Mike Carter 5.44 kg'lık gülleyi 24.50 m.ye atmıştır.Bu genç atlet iyi koşullarda yoluna devam edersi bu dalda yeni bir dönem yaşanacaktır. Bugün birçok genç bayan atlet fazla zahmete girmeden 21 m.nin üzerinde atmaktadırlar.

          Kondisyonel yetilerdeki büyük gelişmeler rekorlardaki ilerlemeleri sağlamaktadır.Eski Dünya Rekortmenlerinden Udo Bayer 235 kg ile silkme ve 400 kg ile çömelme yapmıştı.Al Feuerbach ise 170 kg koparma ve 3.50 m durarak uzun verimlerine sahipti.Almanya Rekortmeni Ralf Reichenbach Spor Dünyasını hayretler içerisinde bırakarak dik sıçramada (abalakov testi) 83 cm.ye sıçramıştı.Koparma 145 kg, omuzlama ve silkme 185 kg, çömelme 280 kg, Benç Pres 250 kg, 60 m sprint 7.0 m ve 800 m 2.52.3 dk.

 

          Doğu Avrupalı bayan atletler 170 kg Benç Pres ve 200 kg üzerinde çömelme yapabilmektedir.Helena Fibingerova 7.250 kg gülleyi 15 m üzerine atmıştır.

          Almanya rekoru sahibi Ewa Wilma (1.80 m boy--80-85 kg) 60 m 7.1 sn durarak uzun 3.09 m., 800 m., 2.19.6 dk çömelme 180 kg Eğik-benç 90 kg Pentatlon 4823 p.( eski D.R) gibi mükemmel verimlere sahiptir.

          Özel olarak Dünya çapında (20 m üzeri) atletlerin aşağıdaki normlara uyması gerekmektedir.

 

ERKEKLER                                                                         BAYANLAR

 

Boy-Kilo            : 1.93 m/ 125 kg                                          1.75 / 82 kg

Çömelme           : 260 kg                                                       170 kg

Koparma            :130 kg                                                         80 kg

Silkme               :180 kg                                                            .......

Benç-pres           : .......                                                          110 kg

60 m. sprint         : 7,2 sn                                                        7,7 sn

Durarak uzun       : 3.10 m.                                                      2.80 m.

 

 

           Kuşkusuz bireysel istisnalar olmaktadır.Örneğin Feuerbach 1.84 m. boy ve 105 kg ağırlıktadır.

  

            Buna göre parola: olabildiğince kuvvetli, olabildiğince hafif ve olabildiğince çabuk olmalıdır.

 

2.ATIŞ İLE İLGİLİ GENEL PRENSİPLER

Gülle atmada atış mesafesi şu değişkenlere bağlıdır.

a) Atış ve/ veya çıkış hızı

b)Çıkışta itiş açısı

c)Çıkış yüksekliği

a)Atış hızı hızlanma yolu ve hızlandırma kuvvetince belirlenir.Bu yolun uzatılması ya da etkileyen kuvvetin büyütülmesi ile çıkış hızı artırılır.Hızlanma yolunun uzatılması teknik bir problemdir.Hızlanma kuvvetinin artımı ise kondisyonel, tam olarak genel ve özel kuvvet gelişimine ait bir problemdir.

b)Çıkış açısı yaklaşık 40* olmalıdır.

c)Çıkış yüksekliği boy ve kol uzunluğunca belirlenir.

 

3.GÜLLE ATMA TEKNİĞİ

 

Benim teknik analizim,

Atmalarda iki bölüm vardır:

a)Ön hızlanma bölümü;(ÖH)

(Başlangıç duruşu, kayma, atış pozisyonu) ve

b)Son hızlanma (SH)

(Atış pozisyonundan gerilme , atış ve duruş)

Bir atışın teknik olarak değerlendirilmesinde ( örneğin: yetenek belirlemede)

şunlara dikkat ederim:

a)Atış kolunun hareketi

b)Gövde tespiti (Blok) kullanılmış mıdır?

c)İtiş gövde ve bacaklardan mı gelmektedir?

d)İtiş görevi dikey doğrultuda mıdır?

 

    Durarak atış ile kayarak atış arasındaki atış uzunluğunun %10'u kadar bir fark öngörülür.Ancak bir tekniği olanlarda bu fark 2.5-3 m.ye varır.Eğer ÖH ve SH arasında uyumlu bir geçiş sağlanırsa kayma hızı optimal düzeyde denilebilir.

 

    Kısa ayrıntılarıyla teknik açıklama.

   

    Atlet atış çemberinin girişinde ve sırtı atış yönüne dönük durur.Vücut ağırlığı sol bacak ve ayak üstündedir.Bacak dizden bükülür ve kalçalarla birlikte çember ortasına doğru devrilir.(kayar) Sol bacak ise savurma eylemi ile kayma hareketini destekler.Atıcı salınan sol bacak ile gerilen sağ bacak dizi sonrası aynı ayağın topuğunda kayar ve ayakucu iç tarafa çevrilir.Gövdenin üst kısmı ve kollar gevşektir ve pasif durur.Sağ ayak pençesi çember ortasına yerleştikten sonra bükülü olan sağ diz ile atış yönüne dönüşe devam eder.Bu sırada sol kol sağ dizin üstündedir ve sol bacak dizden hafif bükülü olarak atış takozunun gerisine yerleştirilmek üzeredir.Bu bölüm atış pozisyonu (Power -Position) olarak adlandırılır.Gövdenin sağ tarafı sol kolun yardımı ve sağ kol ile sağ kalçanın önderliğinde bloke edilmiş olan vücudun sol yanına doğru savrulur.Böylece sol bacak kalça ve gövde ile devam eden gerilme sol omuzdan daha yüksekte bulunan sağ omuz-kol zincirine aktarılarak atış sonlanır.

 

Bazı Tezler:

-Dizleri bükülü sağ bacak çember ortasına yerleşince harekette küçük bir geçiş ( bağlantı ) olur.

-Sağ bacak hiç gerilmez.

-Sol bacak ile frenle, yükselt(kaldır) ve bloke et.(Brake and lift on left)

-Sol kol ile atış hareketini yönlendir.

-Yer çekim kuvvetine karşı çalışır.(yani hareketin asıl uyaranı yerden alınır.)

-Gövdeyi atış hareketine kadar gevşek ve kapalı tut.

-Kayma zamanını (desteksiz bölüm) kısa tut.

-Atış sırasında sol ayağın yerle temasını olabildiğince koru.

-Çıkış yüksekliğini arttırmak için tam vücut gerilimini sağla.

-Sol omuzun aşırı dönüşünü (Rotasyon) önle.

 

4.KONDİSYON.

 

    Başarılı atletlerin büyük kondisyonel yetilere sahip olmaları gereğini baştan belirteyim.Gülle atıcı için öncelikle kuvvet, sprint ve Sıçrama yetisi özel kuvvet ve kuşkusuz genel dayanıklılık mutlaka  gereklidir.Sadece çok yönlü ve hedefe yönelmiş atlet bu şartlara sahiptir.

 

    Benim antrenmanım şu bölümlere ayrılır:

 

KV= Halterle genel kuvvet

ÖZKV= Ağır ve hafif gülle ile özel kuvvet

SS=Sprint ve Sıçrama antrenmanı

GT=Detaylı alıştırmalarla Gülle tekniği antrenmanı

KV+CİM=Koşu ve Cimnastik aktif dinlenmeli ve genel dayanıklılıkla birlikte

 

      Genel kuvvet antrenmanlarında yerçekimi kuvvetine karşı çalışan kaslar kuvvetlendirilmelidir. Yani sırt, oturak ve uyluk kaslarının oluşturduğu büyük kas zinciri.Öncelikle gövde kasları kuvvetlendirilmeliki omurga bu yükten zarar görmesin.İyi bir kaldırma tekniği gereklidir.Birinci antrenman evresinde Body_building tarzına göre bölgesel isokinetik kuvvet antrenmanı yapılır.4-6 hafta sonra 7 tekrar 10 tekrara çıkılır.Hazırlık ve yarışma sezonuna 5 ve 3 tekrarla (serilerle) çalışılır. Her iki dönemde de aşağıdaki alıştırmalar kullanılır

    -Karın-Sırt-Kalça

    -Koparma

    -Eğik benç ve dambıl alıştırmaları

    -Bacak yardımı ile enseden pres

    -Ağırlıkla çömelme(Ağırlık önde veya arkada)

    -Tek kol koparma ve silkme

 

       Seri sayısı 3-6 veya %80-95 şiddetle.Maksimum teste kişisel olarak gerek görmüyorum.Hazırlık evresinin ikinci bölümünde her gün diğer evrelerde ise haftada 3 gün kuvvet antrenmanı yapılır.

 

     ÖZKV

     Özel kuvvet antrenmanında; ağır güllelerle yapılan atışlar, atışa katılan kasları kuvvetlendirmek amacıyla; hafif gülleler ile atışlar ise atış hızını artırmak ve tekniği geliştirmek için kullanılır.En iyi ve en hızlı arasındaki bu oyun sinir ve kas sistemini etkiler.Tam kaymalı atışlarda bu farklı ağırlıkta gülleler normal hareket yapısını bozmayacak şekilde kullanılır.Ancak kaymalı atışlarda fazla ağırlık %10-20 iken durarak atışta normal gülleye göre %50 daha fazla olabilir.

 

     İlk 4-6 haftada durarak atışlar ve atışlar 3'lü ritim ile oyun formunda uygulanır.Erkeklerde 8.5 kg.lık birer gülle kullanılmalıdır.Hazırlık ve yarışma evrelerinde erkekler durarak atışlarda 6 1/4-12 kg.lık ve kayarak atışlarda ise 5-8 kg.lık güllelerle çalışmalıdırlar.

 

     Bayanlar ise aynı amaçla sırasıyla 4-6-1/4 kg ve 3.6-5 kg.lık gülleler kullanırlar.Kapsam aylık 300-400 atıştır.Şiddet günlük çalışmanın maksimum düzeyine bağlıdır.

 

   SS

    Birinci evrede haftada 2-3 kez 60-120 m ve 6 tekrarlı arttırma koşuları uygulanır.Bundan başka her türden sıçramalar; sıçrayarak koşu, engel sıçramaları, üç adım atlamalar ve çoklu sıçramalar kullanılır.Hazırlık ve yarışma evresinde haftada üç kez sıçrama programı vardır. Herbirinde 6'şar adet durarak uzun, durarak üç adım 5 adım sıçrama kullanılır.

 

    GT

     İlk 6 haftada gülle teknik antrenmanı yer almaz.Sonraki haftalarda ve bilhassa yarışma öncesi safhada teknik detay üstünde örneğin; birkaç atış sadece kol sürüşü, sonra ayakların ya da gövdenin blokunun vs üstünde durulur.Buna göre bu dönemde atışlar tam olarak uygulanır.Haftada dört kez teknik çalışma ile teknik çalışılır.Her defasında yarışma tipinde 20 adet kadar atış yer alır.

 

    K+Cim

   

   Kuvvet antrenmanı iyi bir ısınma koşusu ( 1200 m) başlar, genel bir cimnastik ve özel bir omurga cimnastiğiyle tamamlanır, arada esas ünite olan kuvvet alıştırmaları gelir ve top oyunları ve koordinasyon koşularıyla tamamlanır.

 

 

BÜYÜK BİR YARIŞMA ÖNCESİNDE SON İKİ HAFTANIN PROGRAMI

 

Günler                            Öğleden Önce                                 Öğleden Sonra

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

P.tesi                   Saat 9.00 Gülle                                  16.00 Kuvvet

                            5 IK                                                     k-s-Kalça 3x12 tekrar

                           15 Cim                                                 Koparma                      ==>(5x5 tekrar

                           1-2x60 m. zamana kar.                        Eğik-Bench

                           Gülle ile oyun                                       Silkme

                                                                                        Çömelme

                           4-6 D. Atış

                           8-12 K. Atış 4 Kg

                           5 B.K

 

Salı                    10.00 Koşu+ Cim                                16.00 SS+Gülle

                          1200 m.I.K                                           5' IK

                          10 Cim                                                10' Cim

                             10 Omurga Cim                            3x60 m. zaman'a

                            6xKoor koşusu                               D.U

                                                                                  D.Üç      ==> Sıçramalar 6 set mesafeye

                                                                                  5 Ad

                                                                                  4.4 Kg

                                                                                  5.0 Kg       } 12'şer atış

                                                                                  6 1 / 4 Kg

 

                                                                                  5' BK

                                                                                  Masaj

 

Çarşamba       10.00 Pazartesi gibi                           17.00 Kuvvet

                        yanlız Gülle 3.8 kg                             K-S-Kalça

                                                                                  Koparma

                                                                                  Silkme    }       4x3 tekrar

                                                                                  Çömelme

                                                                                  Dambıl

 

Perşembe      09.00 Salı gibi

                     Saat 10.00 Masaj                                   DİNLENME

 

 

Cuma           10.00 Çarşamba öğleden                       15.00 Salı öğleden sonra gibi

                     önce gibi                       

 

 

 

Cumartesi     10.00 Kuvvet                                          15.00 Salı öğleden önce gibi

                      K-S-Kalça 2x12 tekrar                            Masaj

                      Koparma

                      Eğik bench } 4x5 tekrar

                      Silkme

 

 

 

Pazar            10.00                                                     16.00

                     5' IK                                                        5'IK

                     15' Cim.                                                  3x60 m.

                     3x60 m.                                                   4-6x D.atış

                     4-6xD.atış                                               8-12xK.atış

                     (3.6 Kg. Gülle)                                        (3.6 Kg Gülle)

                      5' BK                                                      D.uzun

                                                                                     D.Üç adım    } 6 set mesafeye

                                                                                     5 adım

                                                                                     5' BK

                                                                                     Masaj

 

 

 

Salı                DİNLENME                                           DİNLENME

 

 

Çarşamba     10.00                                                     17.00

                      5' IK                                                       Kuvvet

                      15' Cim.                                                 K-S-Kalça 1x12 tekrar

                      3x60 m.                                                 

                      4-6xD.atış                                              Koparma

                      8-12xK.atış                                            Silkme

                     15 Dinlenme                                           Çömelme     } 5X5 tekrar

                      5 kg.     Durarak                                     Dambıl

                     6  1 /4 kg       10'ar atış                           Masaj

                     5' BK                     

          

 

 

Perşembe    DİNLENME                                             DİNLENME

 

Cuma          DİNLENME                                              DİNLENME

 

Cumartesi    10.00                                                       DİNLENME

                    Gülle ile oyun

                    4 kg

                    20' Din.

                    Koparma

                    Silkme                                                     3x3 tekrar

                    Çömelme

 

Pazar           DİNLENME                                            15.00 Yarışma

 

                     I K = Isınma Koşusu                               K=Karın alş.

                     B K=Bitirme Koşusu                               S=Sırt alş.

                     Cim=Cimnastik

 

 

Yayına Hazırlayan : Ayşe Gizem ALKAYA